Θέλετε να ωθήσετε το παιδί σας να αναπτύξει μια υγιή αγάπη για το φαγητό και δη για την ποικιλία των τροφών που είναι σημαντικές για την ανάπτυξή του; Όλα δείχνουν ότι θα πρέπει να ξεκινήσετε νωρίς και εμείς θα σας δώσουμε 10 συμβουλές για να σας βοηθήσουμε!

Η ανάπτυξη της αίσθησης της γεύσης επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες. Λόγω γενετικής προδιάθεσης, κάποιοι άνθρωποι είναι, για παράδειγμα, πιο ευαίσθητοι στο πικρό σε σχέση με άλλους.

Έχει, επίσης, διαπιστωθεί πως η διατροφή της μητέρας την περίοδο της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού δύναται να επηρεάσει τη δεκτικότητα του μωρού σε κάποιες γεύσεις. Σχετική έρευνα έδειξε πως μωρά που είχαν εκτεθεί στη γεύση του καρότου είτε ως έμβρυα, μέσω του αμνιακού υγρού, είτε ως νεογέννητα, μέσω του μητρικού γάλακτος, απολάμβαναν περισσότερο τη γεύση του όταν ξεκίνησαν να το δέχονται ως στερεή τροφή.

Ίσως, μεταξύ άλλων, έχετε συναντήσει και τον όρο «τροφική νεοφοβία», που αναφέρεται στον φόβο κατανάλωσης νέων τροφών, η οποία αρχίζει να εμφανίζεται όταν γίνεται η μετάβαση από το μητρικό γάλα στις στερεές τροφές και βρίσκεται στο αποκορύφωμά της όταν το παιδί είναι μεταξύ 2-6 ετών. 

Όπως μας πληροφορεί το Ίδρυμα και Μουσείο Διατροφής Alimentarium, η τροφική νεοφοβία ξεκίνησε ως μηχανισμός επιβίωσης στην εξελικτική πορεία του ανθρώπου, προκειμένου να τον προστατεύσει από την κατανάλωση πιθανώς δηλητηριωδών φυτών. Σήμερα εμφανίζεται στο 50-75% των παιδιών, που απορρίπτουν μία τροφή όταν τους σερβίρεται για πρώτη φορά, επειδή δεν ανταποκρίνεται στην «εικόνα» που υπάρχει μες στα κεφαλάκια τους για το πώς πρέπει να μοιάζει και να μυρίζει κάτι που «εγκρίνεται» για κατανάλωση.

Με λίγα λόγια, υπάρχουν παράγοντες που καθορίζουν τη δεκτικότητα του παιδιού μας στις διάφορες τροφές στους οποίους δεν έχουμε έλεγχο (γενετικοί) και άλλοι, στους οποίους μπορούμε να επέμβουμε μέσω του παραδείγματος της δικής μας διατροφής, καθώς και της εκπαίδευσης του μικρού μας ως προς, μεταξύ άλλων, την ασφάλεια του τροφίμου.

Διατροφικό «παράθυρο»

Σύμφωνα με την Karen Le Billon, καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο της British Columbia και συγγραφέα βιβλίου «Getting to Yum: The 7 Secrets of Raising Eager Eaters», το να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αναπτύξουν υγιείς διατροφικές συνήθειες πριν την ηλικία των 2 ετών λειτουργεί προληπτικά κατά της επιλεκτικής διατροφής (ξέρετε, αυτής που συχνά μας κάνει να μιλάμε για «δύσκολα» παιδιά στο φαγητό).

Η Bee Wilson, συγγραφέας του «First Bite: How we learn to eat», το οποίο αναδείχθηκε Food Book της Χρονιάς στα Fortnum & Mason Food and Drink Awards του 2016, κάνει αναφορά στο «παράθυρο γεύσης», δηλαδή «σ’ εκείνη την περίοδο κατά την οποία τα μωρά είναι πιο “ανοιχτά” στη δοκιμή νέων τροφών, η οποία τυπικά εντοπίζεται μεταξύ τεσσάρων και επτά μηνών».

Εκεί που συγγραφείς και επιστήμονες συγκλίνουν είναι πως αν θέλουμε να αποφύγουμε τον πόλεμο του… μπρόκολου και αν επιθυμούμε να μετατρέψουμε τα φρούτα και τα λαχανικά από «γιακ» σε «γιαμ» για τα παιδιά μας, θα χρειαστεί να τους καλλιεργήσουμε την αγάπη για αυτά.

Ξεκινάμε, λοιπόν, με την εκμετάλλευση του χρονικού παραθύρου από περίπου 4 μηνών έως 2 ετών και οπλιζόμαστε με υπομονή και καλή διάθεση!

SOS: Η χρονική στιγμή κατά την οποία ενδείκνυται να ξεκινήσετε την εισαγωγή στερεών τροφών στο δικό σας μωρό θα πρέπει να καθοριστεί από τον παιδίατρό σας, καθώς εξαρτάται και από τον ρυθμό ανάπτυξης του παιδιού. Κάποια μπορούν να ξεκινήσουν από τον 4ο μήνα (σίγουρα όχι νωρίτερα), άλλα θα χρειαστεί να φτάσουν πιο κοντά στον 6ο, ώστε να πληρούν τις προϋποθέσεις, όπως, π.χ., να στηρίζουν καλά το κεφάλι και τον αυχένα και να έχει εξαφανιστεί το αντανακλαστικό προβολής της γλώσσας κατά τη σίτιση.

Πριν από οτιδήποτε άλλο, λοιπόν, συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας, ο οποίος είναι ο μόνος αρμόδιος για να σας καθοδηγήσει ως προς την εισαγωγή τροφών στο διαιτολόγιο του μωρού σας.

Εξοπλιστείτε κατάλληλα

Επειδή, όπως θα δούμε στη συνέχεια, η υπόθεση «μαθαίνω να τρώω τα πάντα» θέλει τον χρόνο και τον τρόπο της, η καρέκλα φαγητού θα γίνει ο πιο πολύτιμος σύμμαχός σας.

Σας δίνει ασφάλεια και ελευθερία κινήσεων και ταυτόχρονα γίνεται το βασίλειο του παιδιού, ένα από τα μέρη όπου θα χτίζει σταδιακά την αυτοπεποίθηση και την ανεξαρτησία του, προσφέροντάς του ταυτόχρονα την ευκαιρία να συμμετέχει από νωρίς στην ιεροτελεστία του οικογενειακού τραπεζιού.

Η ποικιλία από την οποία μπορείτε να επιλέξετε είναι μεγάλη και καλύπτει κάθε budget, γούστο και ανάγκη. Ενδεικτικά:

• Υπάρχουν φορητά καρεκλάκια, που προσαρμόζονται στην καρέκλα της κουζίνας μας ή του εστιατορίου, όπως το Pocket Chair της γαλλικής εταιρείας Baby to Love, το Mode της Chicco και το Fast της Inglesina.
• Άλλα διακρίνονται για τη στιβαρότητά τους, όπως το Pappy Natural της Pali από μασίφ ξύλο οξιάς, και άλλα διαθέτουν ροδάκια για εύκολη μετακίνηση, όπως το Cookie της Baby Adventure.
• Κάποια, επίσης, είναι πολυχρηστικά, όπως το Fini 2in1 της KinderKraft, το οποίο μετατρέπεται σε μια άνετη καρέκλα για παιδιά έως 5 ετών, ή το Tatamia της Per Perego, που δεν είναι μόνο μια καρέκλα φαγητού με πολλές δυνατότητες, αλλά και ρηλάξ για νεογέννητο, όπως και κούνια για μωράκι έως έξι μηνών.

Peg Perego Κάθισμα Φαγητού Prima Pappa Follow Me, Fragola

Τι άλλο θα χρειαστείτε; Εργονομικά κουτάλια, για να είναι ευκολότερο το τάισμα του μωρού, αλλά και πιο απλά και ασφαλή για το ίδιο τα πρώτα του γευστικά «βήματα». Πιάτα και μπολ φαγητού κατάλληλα για παιδιά, το οποίο σημαίνει κυρίως ασφαλή υλικά και άθραυστα, μια και δεν θα προσγειωθούν στο πάτωμα μία και δύο φορές μόνο… Σαλιάρες, επίσης, για να λερωθεί όσο γίνεται λιγότερο (μην απατάσθε, δεν θα γλιτώσετε το πλύσιμο, απλώς σώζετε ό,τι μπορείτε).

Tip: Στην κατηγορία «Βρεφανάπτυξη» του Irokids θα βρείτε ό,τι χρειάζεστε, από καρεκλάκια φαγητού έως κουτάλια, πιάτα και μπολ, αλλά και κύπελλα με χερούλια για το νεράκι τους, αντιολισθητικά σουπλά και προϊόντα στοματικής-οδοντικής φροντίδας για μετά το γεύμα. Όλα υψηλής ποιότητας, από επώνυμα brands και σε ποικιλία τιμών.

Προϊόντα βρεφανάπτυξης

10 συμβουλές για να μάθει να αγαπά όλα τα φαγητά

1. Επανάληψη μήτηρ μαθήσεως

Μην αποθαρρυνθείτε αν πάτε να δώσετε, ας πούμε, πουρέ αρακά στο μωρό σας κι εκείνο ξινίσει τα μουτράκια του. Έρευνες δείχνουν πως ένα παιδί ηλικίας 7 μηνών μπορεί να χρειαστεί να δοκιμάσει 8-9 φορές μία νέα γεύση, πριν αρχίσει όντως να την τρώει. Σημειωτέον, ένα τρίχρονο-τετράχρονο παιδί που δεν έχει φάει ποτέ πριν αρακά στη ζωή του μπορεί να χρειαστεί να τον δοκιμάσει μέχρι και 15 φορές έως ότου γίνει δεκτικό απέναντί του…

Από την άλλη, οι αριθμοί δείχνουν πως οι γονείς δεν έχουν συνήθως την υπομονή να επιμείνουν και σε ποσοστό που ξεπερνάει το 50% εγκαταλείπουν την προσπάθεια έπειτα από 3-5 απόπειρες (μεγάλο ποσοστό εγκαταλείπει ακόμα νωρίτερα).

Άρα, χρειάζεται να δείξετε επιμονή (και υπομονή) και να δώσετε πολλαπλές ευκαιρίες στο παιδί σας να εξοικειωθεί με τη γεύση, αν θέλετε να αρχίσει να τρώει το συγκεκριμένο λαχανικό (όπου αρακάς, όποιο άλλο τρόφιμο δεν κάνει εξαρχής «κλικ» στο μωρό σας).

Σημαντικό: Οι επαναλήψεις στη δοκιμή τροφής συνίστανται σε περιπτώσεις έκφρασης απλής δυσαρέσκειας, όχι αν δούμε ότι το παιδί μας εμφανίζει εξανθήματα ή άλλες οργανικές αντιδράσεις που μπορεί να δηλώνουν αλλεργία, οπότε και πρέπει να απευθυνθούμε στον γιατρό μας!

2. Κρατήστε την ψυχραιμία σας

Τα παιδιά, όπως όλοι ξέρουμε, είναι σφουγγάρια. Έτσι, σαν σφουγγάρια, ρουφάνε και το στρες μας αν δυσανασχετούμε, βαρυγκωμάμε, απελπιζόμαστε επειδή δεν τρώνε εύκολα κάτι που θέλουμε.

Οι φωνές και λοιπές εκδηλώσεις θυμού, εν προκειμένω, το πιθανότερο είναι να κάνουν το παιδί να συνδυάσει τη συγκεκριμένη τροφή με όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα και να την απορρίπτει με τη σειρά του ακόμα περισσότερο. Η ηρεμία και η καλή διάθεση, αντίθετα, θα κάνουν πιο ευχάριστη και αποδοτική τη δική του προσπάθεια.

3. Δώστε το παράδειγμα

Όσο περισσότερο βλέπει τη μαμά και τον μπαμπά να απολαμβάνουν το μπρόκολο που τρώνε, τόσο πιο πιθανό είναι να καταπολεμήσει το παιδί σας την τροφική νεοφοβία που, κακά τα ψέματα, σιγοντάρεται από την άσχημη μυρωδιά του, κατά τα άλλα, νόστιμου και πολύ υγιεινού σταυρανθούς λαχανικού.

Είναι και λογικό… Αν ξινίζουμε εμείς τα μούτρα μας με το που το βλέπουμε στο πιάτο, πώς θα πείσουμε το παιδί μας να μην ξινίζει τα δικά του;

4. Σερβίρετε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ποικιλία

Σε συνεννόηση με τον παιδίατρό σας, προσπαθήστε να εξοικειώσετε το παιδί σας με όσο τον δυνατόν περισσότερες γεύσεις και τροφές μέχρι την ηλικία των 2 ετών.

Όχι ότι δεν μπορείτε και έπειτα από αυτή την ηλικία, αλλά, καθώς μεταξύ 2-6 ετών είναι που βιώνει μέρες δόξας η τροφική νεοφοβία, θα έχετε χτίσει ήδη ένα «οπλοστάσιο» υγιεινής διατροφής πριν αρχίσουν τα «όχι, δεν το θέλω» να πέφτουν σαν καταιγίδα.

5. Κάνετε mix n’ match με τις υφές

Έχει παρατηρηθεί πως όσες περισσότερες υφές γευόμαστε ως μωρά τόσο πιο πολύ μας αρέσουν οι διάφορες υφές μεγαλώνοντας, συγκριτικά τουλάχιστον με εκείνα τα παιδιά που τρέφονται κυρίως με λείες κρέμες.

Ωραία, λοιπόν, η κρέμα και ο πουρές, καλύτερα, όμως, αν συνδυαστούν με μικρά ή μεγαλύτερα κομμάτια μαλακού λαχανικού στον ατμό. Ή αν ακόμα και ο ίδιος ο πουρές δεν είναι εντελώς πολτοποιημένος, αλλά διατηρεί μικρά κομματάκια της τροφής.

Φυσικά, όλα αυτά μόνο εφόσον το στάδιο ανάπτυξης του παιδιού μας επιτρέπει την κατανάλωση μη πλήρως πολτοποιημένων τροφών.

6. Δώστε ένα κομμάτι λαχανικού ή φρούτου σε κάθε γεύμα

Έτσι το παιδί θα συνδυάσει τα λαχανικά και τα φρούτα με κάτι που τρώμε όλη τη μέρα. Όντας με την ίδια ευκολία μέρος του πρωινού γεύματος ή του απογευματινού σνακ, δεν θα συνδεθούν αποκλειστικά με ένα γεύμα που μπορεί να πιστέψει, μεγαλώνοντας, πως με λίγη γκρίνια ίσως και να το αποφύγει.

Επίσης, αν τα έχει συνηθίσει, πιθανόν να μη θελήσει καν να τα αποφύγει!

7. Μιλάτε του για το φαγητό

Μπορεί να μην καταλαβαίνει τι του λέτε ή να καταλαβαίνει ελάχιστα. Με το χαμόγελό σας, όμως, τις εκφράσεις σας και τη χροιά της φωνής σας θα το βοηθήσετε να κάνει θετικές συνδέσεις.

Εξηγήστε του γιατί κάθεται για να φάει, τι είναι αυτό που τρώει, γιατί του κάνει καλό, καθησυχάστε το αν κάτι μοιάζει να μην του αρέσει, λέγοντάς του ότι δεν θα το τρώει κάθε μέρα. Φτιάξτε φαγητο-ιστορίες, για να του διηγείστε καθώς το ταΐζετε.

Μην ξεχνάτε, άλλωστε, πως είναι μια εποχή που λαμβάνει πλήθος ερεθισμάτων -και γλωσσικών- τα οποία χτίζουν την εικόνα του για τον κόσμο και τη μετέπειτα ικανότητά του να εκφραστεί με τη σειρά του.

8. Καθίστε για φαγητό την κατάλληλη στιγμή

Έχετε προσέξει πώς γινόμαστε πιο ευερέθιστοι όταν πεινάμε; Πιο δύστροποι; Αν δεν μπορούμε να το ελέγξουμε εμείς, πόσο μάλλον να έχουμε τέτοια απαίτηση από ένα τόσο δα μικρό πλασματάκι.

Αποφύγετε να του δώσετε, λοιπόν, να δοκιμάσει κάτι νέο όταν νιώθει δυσφορία από πείνα ή νύστα. Αντιθέτως, όταν είναι ξύπνιο και χαρούμενο, εκείνη τη στιγμή που ξεκινάει να πεινάει, τότε είναι και η καλύτερη ευκαιρία ώστε η νέα γευστική εμπειρία να στεφθεί με επιτυχία.

Ας το ονομάσουμε αυτό «το παράθυρο της καλής διάθεσης»!

9. Μην το πιέζετε να φάει

Όπως ήδη είπαμε, τα μωρά μπορεί να χρειαστούν πρώτα κάποιες δοκιμές πριν όντως αρχίσουν να τρώνε μία τροφή. Όπως δεν πρέπει να πιέζετε το παιδί σας σ’ αυτές τις δοκιμές, έτσι δεν θέλει πίεση και όταν πλέον τρώει.

Ανήμπορο ακόμα να πει «χόρτασα», «δεν θέλω άλλο», «κουράστηκα», «νύσταξα», χρειάζεται εμείς να έχουμε ανοιχτές τις κεραίες μας, ώστε να λάβουμε τα σήματα που στέλνει. Συνήθως, ένα κεφάλι που στρίβει για να αποφύγει το κουτάλι, χείλη που σφίγγουν ή φαγητό που εκσφενδονίζεται δηλώνουν αυτήν ακριβώς την απροθυμία του παιδιού να συνεχίσει το φαγητό.

Είναι σημαντικό να του δείξουμε ότι εισακούγεται. Πέραν της σημασίας που έχει αυτό για τη σχέση εμπιστοσύνης που χτίζουμε μαζί του, δεν θέλουμε να μπουκώσουμε το παιδί μας με κάτι και να το κάνουμε να το σιχαθεί, έτσι δεν είναι; Τόση προσπάθεια κάναμε (κι εμείς κι εκείνο) για να φάει το μπρόκολο, ας μην πάει χαμένη…

10. Αφήστε το να «παίξει» με το φαγητό του (κι ας λερώσει τα πάντα)

Τα μωρά ανακαλύπτουν τον κόσμο με τα χέρια και με το στόμα. Το να βουτήξει τα χεράκια του μέσα στο μπολάκι με τον πουρέ, να πασαλείψει τα δάχτυλα και το μουτράκι του και να περιεργαστεί κάθε νέα τροφή που εμφανίζεται μπροστά του είναι μέρος της διαδικασίας εξοικείωσης με αυτή - με την υφή, τη μυρωδιά και την εμφάνισή της.

Κάθε καινούργια γεύση είναι και μια περιπέτεια και το να λερωθεί «παίζοντας» μαζί της βοηθάει το παιδί μας να μην τη φοβάται.

Πριν προσπαθήσετε, λοιπόν, να του δώσετε κάτι καινούργιο να φάει, αφήστε το πρώτα να το εξερευνήσει με τον δικό του τρόπο…

Εμείς, στο Irokids, ευχόμαστε να είναι υπέροχη η γευστική περιπέτεια που θα ζήσετε μαζί με το παιδί σας και, όπως πάντα, είμαστε στη διάθεσή σας, ώστε να σας βοηθήσουμε να εξοπλιστείτε κατάλληλα για αυτή!

Υπεύθυνος Σύνταξης: Συντακτική ομάδα του Irokids

Η συντακτική ομάδα του Irokids αποτελείται από μαμάδες που καταγράφουν την προσωπική τους άποψη με βάση την εμπειρική τους γνώση και η αρθρογραφία τους έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Για οποιοδήποτε θέμα σας απασχολεί, για εσάς ή για το παιδί σας, θα πρέπει να συμβουλεύεστε πάντοτε τον παιδίατρο ή τον προσωπικό σας γιατρό.