BLOG
Πότε μιλάνε τα μωρά; (και άλλες 5 συχνές ερωτήσεις)
Όσο η κάθε νέα ζωή προσπαθεί να αντιληφθεί και να κατανοήσει τον κόσμο γύρω της και εν καιρώ να εκφραστεί, άλλο τόσο οι νέοι γονείς προσπαθούν να αντιληφθούν τι κρύβεται πίσω από κάθε γκριμάτσα αυτού του παράξενου, υπέροχου πλάσματος που είναι το μωρό τους.
Τι να θέλει, άραγε, να πει με κάθε δάκρυ;
Πότε θ’ αρχίσει να εξερευνεί τον μικρόκοσμό του;
Πότε θα του κρατήσουν το χεράκι στα πρώτα του βήματα;
Πότε, επιτέλους, εκείνο θα αρχίσει να τους μιλά και θα πάψουν οι ίδιοι να μαντεύουν;
«Εμάς το καμάρι μας έξι μηνών περπατούσε και 10 μηνών μιλούσε», λέει η γιαγιά γεμάτη περηφάνια.
Η (εκάστοτε) περήφανη γιαγιά, όμως, πιθανόν να μη θυμάται καλά.
Να μπουσουλούσε; Ίσως ναι. Να περπατούσε; Μάλλον όχι.
Να έλεγε «μαμά» και «μπαμπά»; Ίσως ναι. Να μπορούσε να πει πολλά περισσότερα; Μάλλον όχι.
Η αγάπη και η χαρά της γιαγιάς για το εγγόνι της μπορεί να κάνει τον χρόνο κάπως… ρευστό στις αναμνήσεις της.
Το κακό με κάθε τέτοια κουβέντα είναι η καλλιέργεια ανεδαφικών προσδοκιών σε νέους ή μελλοντικούς γονείς για τα δικά τους παιδιά.
Κι έτσι, όταν οι χρόνοι που το δικό τους καμάρι θα περπατήσει ή θα μιλήσει απέχουν απ’ αυτό που έχουν καλλιεργήσει ως προσδοκία, αγχώνονται. Νομίζουν ότι κάτι δεν πάει καλά.
Αλλά κάθε παιδί είναι διαφορετικό. Ένα μωρό μπορεί να περπατήσει γρηγορότερα από κάποιο άλλο ή να μιλήσει αργότερα σε σχέση με κάποιο άλλο.
Η ανάπτυξη κάθε παιδιού εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Ο μόνος που μπορεί να αποφανθεί αν κάτι καθυστερεί ανησυχητικά είναι ο γιατρός που το παρακολουθεί.
Υπάρχουν, ωστόσο, κάποια κοινά πλαίσια αναφοράς. Πάμε να τα δούμε!
Πότε μιλάνε τα μωρά;
Οι λέξεις «μαμά» και «μπαμπά» είναι κατά πάσα πιθανότητα οι πρώτες λέξεις που θα ακούσετε το παιδί σας να λέει και να τις εννοεί, να έχουν δηλαδή νόημα για εκείνο. Αυτό θα συμβεί όταν περίπου θα συμπληρώνει το 1ο έτος της ζωής του.
Η ομιλία του παιδιού είναι μια δυναμική διαδικασία που ξεκινάει από τη στιγμή της γέννησής του. Από την πρώτη μέρα της ζωής του το μωρό σας ακούει τους ήχους γύρω του και σταδιακά συσχετίζει τον ήχο με την πηγή απ’ όπου έρχεται.
Σιγά-σιγά αρχίζει κι εκείνο να μπαίνει στο «παιχνίδι» της παραγωγής τους. Το βαβάλισμα (ήχοι που προσομοιάζουν με φωνήεντα και εν συνεχεία σύμφωνα) που εμφανίζεται στον 3ο-4ο μήνα ή το επαναλαμβανόμενο βαβάλισμα (επαναλαμβανόμενες συλλαβές όπως μπα-μπα-μπα ή κου-κου-κου) που συνήθως ξεκινάει στον 6ο μήνα, συγκαταλέγονται στα φυσιολογικά στάδια που οδηγούν στη σκόπιμη ομιλία.
Σημειώστε, όμως, και ότι από τη στιγμή που θα πει την πρώτη του λέξη έως τη στιγμή που θα φτάσει να χρησιμοποιεί προτάσεις 10-11 λέξεων (αυτό θα πρέπει να έχει κατακτηθεί όταν το παιδί είναι 5 χρονών), μεσολαβούν και πάλι διάφορα στάδια στη σκόπιμη ομιλία του.
Πότε κάθονται τα μωρά;
Η εξαιρετικά σύντομη απάντηση είναι σε ηλικία περίπου 8 μηνών. Πώς φτάνουμε όμως σε αυτό το σημείο; (Ναι, ναι, και εδώ στάδια υπάρχουν)
Για να μπορέσει ένα μωρό να καθίσει μόνο του, θα πρέπει πρώτα να έχει έλεγχο του κεφαλιού του και να έχουν δυναμώσει οι μυς του ώστε να μπορούν να στηρίξουν το βάρος του.
Σε ηλικία περίπου 4 μηνών, θα δείτε το μωρό σας να ανασηκώνει το κεφαλάκι του καθώς βρίσκεται μπρούμυτα και σιγά-σιγά να σπρώχνει και με τα χεράκια του για να ανασηκώσει τον κορμό του, λες και κάνει μίνι push-up.
Αυτό σημαίνει ότι έχει μπει σε τροχιά, ώστε έναν-δύο μήνες αργότερα (5-6 μηνών) να μπορεί να στέκεται καθιστό χωρίς υποστήριξη για 1-2 δευτερόλεπτα.
Το επόμενο στάδιο είναι να βρίσκει την ισορροπία του, γέρνοντας και ακουμπώντας μπροστά του, καθώς κάθεται, ένα χέρι (στάση τρίποδο).
Κι έτσι φτάνουμε στους 7 μήνες, οπότε λογικά θα μπορεί να κάθεται μόνο του, χωρίς υποστήριξη, πολύ περισσότερο από 1-2 δευτερόλεπτα - και να απλώνει τα, ελεύθερα πια, χέρια του για να πιάσει ό,τι μπορεί.
Σε ηλικία, πλέον, 8 μηνών το μωρό έχει συνήθως κατακτήσει πλήρως τη στάση του… καθιστού πιτσιρικιού.
Πότε μπουσουλάνε τα μωρά;
Πολύ πιθανό το μωρό σας να αρχίσει να μπουσουλάει αφού πρώτα καταφέρει να κάθεται μόνο του, εκεί, στους 7-8 μήνες. Ίσως ξεκινήσει και λίγο νωρίτερα (στους 6 μήνες) ή λίγο αργότερα (κάποια στιγμή μέχρι να φτάσει 10 μηνών).
Το μπουσούλημα δεν είναι απλό πράγμα για ένα μωρό. Απαιτεί και ενδυναμωμένους μυς και τη συνέργεια του μυαλού και της όρασης.
Κι όσο δεν είναι απλό, άλλο τόσο είναι εξαιρετικά σημαντικό για το ίδιο: Από εκεί που βασιζόταν σε εσάς για να πάει από το Α σημείο στο Β, με το μπουσούλημα αποκτά την πρώτη κινητική ανεξαρτησία του! (Μην ξεχνάτε λοιπόν να το ενθαρρύνετε)
Επίσης, κρατήστε υπόψη πως υπάρχουν πολλά διαφορετικά… στιλ μπουσουλήματος. Άλλα μωρά τραβούν με το ένα χέρι και σπρώχνουν με το απέναντι γόνατο, άλλα χρησιμοποιούν μόνο τα χέρια, κάποια άλλα προτιμούν να ρολάρουν αντί να μπουσουλούν.
Θα τα δείτε να πηγαίνουν και εμπρός, αλλά και με την «όπισθεν».
Να ξέρετε ότι υπάρχουν και μωρά που κάνουν skipαυτό το στάδιο προς την κινητική ανεξαρτησία και προτιμούν κατευθείαν να ανασηκώνονται και να μετακινούνται στον χώρο γραπώνοντας τα έπιπλα.
Πότε περπατάνε τα μωρά;
Μετά το μπουσούλημα, έρχεται το περπάτημα (ή, όπως είπαμε, μπορεί να έρθει και χωρίς μπουσούλημα).
Τα πρώτα βήματα γίνονται κάπου μεταξύ 9-12 μηνών.
Μη φανταστείτε ότι, σ’ αυτή τη φάση, εκεί που κάθεται το μωρό θα σκεφτεί «πιάστηκα» και θα σηκωθεί όρθιο να κόψει βόλτες στο σαλόνι.
Τα πρώτα τους βήματα είναι αβέβαια, δειλά, χρειάζονται υποστήριξη. Πρέπει να πιαστούν από κάπου για να τραβήξουν το κορμί τους να σηκωθεί και μετά να πηγαίνουν τραπέζι-τραπέζι, καναπέ-καναπέ, καρέκλα-καρέκλα.
Το αυτόνομο περπάτημα δεν απαιτεί μόνο μυς που έχουν δυναμώσει. Θέλει και ισορροπία, θέλει και αυτοπεποίθηση.
Γι’ αυτό και η ενθάρρυνση του παιδιού ώστε να ξεπεράσει το φόβο του και να πιστέψει στα βήματά του κρίνεται εξαιρετικά σημαντική.
Έτσι, κάπου στους 14-15 μήνες θα μπορεί να περπατάει αρκετά καλά μόνο του. Αν και υπάρχουν περιπτώσεις απολύτως υγιών παιδιών που χρειάζονται 2-3 μήνες ακόμα για να μπορούν να κάνουν αβίαστα τις βόλτες τους στον χώρο.
Πότε βλέπουν τα μωρά;
«Ω, τι θολούρα είναι αυτή!» θα έλεγαν τα μωρά αν μπορούσαν να σκεφτούν και να μιλήσουν την ώρα που έρχονταν στον κόσμο.
Ένα νεογέννητο το μόνο που βλέπει είναι φως και κίνηση. Μία εβδομάδα μετά θα μπορεί να εστιάσει και σε πρόσωπα ή αντικείμενα που βρίσκονται πολύ κοντά στο δικό του πρόσωπο (25-30 εκ. απόσταση).
Μετά τους 3 μήνες πιθανώς θα γυρνάει το κεφαλάκι του για να πιάσει κάποιο αντικείμενο και θα αρχίσει δειλά-δειλά να βλέπει… χρώματα! Τα πρώτα χρώματα που βλέπουν τα μωρά είναι το πράσινο και το κόκκινο, ακολουθούν το μπλε και το κίτρινο, ενώ τα παστέλ μπορεί να τους κάνουν λίγο τα δύσκολα και να «εμφανιστούν» κατά τον 5ο μήνα.
Από τον 4ο μήνα και μετά η αντίληψη του βάθους όλο και διευρύνεται, ενώ έως τον 6ο θα πρέπει πλέον τα ματάκια του να κοιτούν στην ίδια κατεύθυνση και να συντονίζονται ώστε να επεξεργάζονται από κοινού το οπτικό ερέθισμα.
Κι όταν περάσουν οι πρώτοι 10 μήνες κι όσο θα πλησιάζουμε προς τη συμπλήρωση του 1ου χρόνου ζωής ξέρετε τι θα συμβεί; Το μωρό μας θα βλέπει πλέον καθαρά!
Σημειώστε, παρ’ όλα αυτά, ότι η πλήρως ανάπτυξη της όρασης συμβαίνει μεταξύ 3 και 5 ετών.
Πότε βγάζουν δόντια τα μωρά;
Βλέπετε το μωρό σας να βάζει ό,τι κρατάει στο στόμα; Δεν είναι απαραίτητα σημάδι ότι το ενοχλούν τα ούλα του διότι κάποιο δοντάκι ετοιμάζεται να εμφανιστεί. Μπορεί απλώς το παιδί να βρίσκεται στο στάδιο που εξερευνεί τον κόσμο με το στόμα!
Υπάρχουν μωρά που βγάζουν το πρώτο τους δοντάκι όταν είναι 4 μηνών. Άλλα που φτάνουν στα πρώτα τους γενέθλια χωρίς ούτε ένα δόντι να φαίνεται στο χαμόγελο.
Ο μέσος όρος ηλικίας, όμως, κατά την οποία το πρώτο δόντι αναδύεται ως άλλη Αφροδίτη είναι οι 6 μήνες.
Το πιο πιθανό είναι ότι θα εμφανιστούν πρώτα τα δύο κεντρικά μπροστινά κάτω δοντάκια και θα ακολουθήσουν τα αντίστοιχα δύο πάνω.
Τα υπόλοιπα δόντια παίρνουν μετά σειρά.
Το πρώτο αυτό σετ ολοκληρώνεται μέχρι την ηλικία των 3 ετών… για να ξεκινήσει κάπου μεταξύ 4 και 6 ετών η αντικατάσταση των νεογιλών (γνωστών ως βρεφικών ή παιδικών) δοντιών από τα μόνιμα. Η δε διαδικασία αυτή της αντικατάστασης ολοκληρώνεται περίπου στην ηλικία των 12 ετών.
-----
Υπεύθυνος Περιεχομένου: Μαρία Δάρα
Υπεύθυνος Σύνταξης: Συντακτική ομάδα του Irokids
Η συντακτική ομάδα του Irokids αποτελείται από μαμάδες που καταγράφουν την προσωπική τους άποψη με βάση την εμπειρική τους γνώση και η αρθρογραφία τους έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Για οποιοδήποτε θέμα σας απασχολεί, για εσάς ή για το παιδί σας, θα πρέπει να συμβουλεύεστε πάντοτε τον παιδίατρο ή τον προσωπικό σας γιατρό.
